با فرا رسیدن فصل بهار، بسیاری از افراد تجربه‌ای ناخوشایند از احساس کسالت و خواب‌آلودگی را دارند. این رخوت بهاری، ناشی از عوامل متعددی است که شناخت آن ها می‌تواند راهکارهای مؤثری را برای مقابله با این حس ناخوشایند پیش روی ما قرار دهد. در این مقاله، به بررسی علل گوناگون این احساس خستگی در فصل بهار می‌پردازیم تا با آگاهی از آن ها، بتوانیم تدابیر مناسبی را برای گذراندن بهاری پرانرژی اتخاذ نماییم. آشنایی با دلایل مختلف خواب‌آلودگی در فصل بهار، از تغییرات فیزیولوژیکی بدن گرفته تا عوامل محیطی، گامی اساسی در جهت رفع این مشکل است. در ادامه، ضمن تشریح این عوامل، راهکارهای عملی و کارآمدی را برای غلبه بر احساس رخوت و افزایش سطح انرژی در فصل بهار ارائه خواهیم کرد، تا بتوانید از این فصل زیبا با نشاط و سرزندگی بیشتری لذت ببرید.
علل عمده احساس کسالت و خواب‌آلودگی در فصل بهار
با فرا رسیدن فصل بهار و دگرگونی های طبیعی آن، برخی افراد تجربه‌ی احساس ناخوشایند خواب‌آلودگی و کسالت را دارند. این وضعیت که گاهی از آن به عنوان “خستگی بهاری” یاد می‌شود، می‌تواند ناشی از عوامل متعددی باشد.
1.دگرگونی های هورمونی | عامل اصلی کسالت بهاری
یکی از برجسته‌ترین علل احساس رخوت و خواب‌آلودگی در فصل بهار، ناشی از تحولات هورمونی در بدن است. با فزونی یافتن طول روز و شدت تابش خورشید، میزان تولید هورمون ملاتونین، که تنظیم کننده خواب است، کاهش می‌یابد. در مقابل، سطح هورمون سروتونین، که با احساس شادی و نشاط مرتبط است، افزایش می‌یابد. این تغییرات ناگهانی در تعادل هورمونی می‌تواند منجر به احساس خستگی و بی‌حالی در این فصل شود. بدن برای انطباق با این شرایط نوین هورمونی نیازمند زمان است و این فرآیند سازگاری می‌تواند انرژی زیادی مصرف کند. از آن جایی که تغییرات هورمونی فرآیندی فیزیولوژیک و خارج از کنترل ارادی فرد است، در صورت احساس کسالت شدید و مداوم، مشورت با پزشک برای بررسی و مدیریت احتمالی آن و همچنین شناسایی و کنترل آلرژی های فصلی توصیه می‌شود.
2. دگرگونی های جوی و کسالت بهاری
یکی دیگر از عوامل مؤثر در احساس خواب‌آلودگی و کسالت در فصل بهار، تغییرات اقلیمی و نوسانات دمایی است. با گرم‌تر شدن تدریجی هوا، بدن ممکن است دچار افت فشار خون شود. کاهش فشار خون به نوبه خود می‌تواند منجر به احساس خستگی و بی‌حالی گردد. برای مقابله با این وضعیت، توصیه می‌شود از مواد غذایی که به تنظیم و افزایش فشار خون کمک می‌کنند، در رژیم غذایی خود بهره ببرید. تغییرات متناوب دما در فصل بهار، پدیده‌ای رایج است که بسیاری از افراد آن را تجربه می‌کنند و می‌تواند عامل اصلی احساس خستگی و بی‌انرژی بودن در این فصل باشد. سازگاری بدن با این دگرگونی های محیطی نیازمند صرف انرژی است و به همین دلیل، ممکن است احساس خستگی و خواب‌آلودگی افزایش یابد.
3. نقش حیاتی ویتامین D در مقابله با رخوت بهاری
یکی از علل عمده احساس کسالت و خواب‌آلودگی در فصل بهار، کمبود ویتامین D در بدن است. در طول ماه های سرد زمستان که میزان تابش نور خورشید کاهش می‌یابد، سطح این ویتامین حیاتی در بدن افت پیدا می‌کند. کمبود ویتامین D می‌تواند منجر به بروز علائمی نظیر خستگی مفرط و ضعف عمومی شود. به منظور پیشگیری از کمبود ویتامین D و حفظ شادابی و نشاط در فصل بهار، توصیه می‌شود در طول زمستان از مکمل های ویتامین D با تجویز پزشک استفاده شود. ویتامین D نقش بسزایی در حفظ سطح انرژی و عملکرد صحیح سیستم های مختلف بدن ایفا می‌کند، بنابراین اطمینان از دریافت کافی آن برای داشتن بهاری پرانرژی ضروری است.
4. نقش آلرژی و کم‌آبی در افزایش رخوت بهاری
علاوه بر تغییرات هورمونی و دمایی، آلرژی های فصلی و کم‌آبی بدن نیز از عوامل مؤثر در تشدید احساس خواب‌آلودگی در فصل بهار به شمار می‌روند. با آغاز گرده‌افشانی گیاهان، بسیاری از افراد مستعد آلرژی علائمی نظیر آبریزش بینی، سردرد و خستگی مفرط را تجربه می‌کنند که این عوامل در مجموع، حالت خواب‌آلودگی را تشدید می‌کنند. همچنین، با گرم‌تر شدن هوا در فصل بهار، میزان تعریق بدن افزایش یافته و احتمال بروز کم‌آبی بیشتر می‌شود. کم‌آبی به نوبه خود می‌تواند منجر به احساس خستگی و بی‌حالی گردد. از این رو، توصیه می‌شود در فصل بهار به میزان کافی آب بنوشید تا از کم‌آبی بدن جلوگیری کرده و سطح انرژی خود را حفظ نمایید. افزایش فعالیت های بدنی در این فصل نیز می‌تواند به خستگی منجر شود که با مصرف آب کافی می‌توان این حالت را بهبود بخشید.
تدابیری برای غلبه بر کسالت بهاری
برای مقابله با رخوت و خواب‌آلودگی ناشی از تغییر فصل، اتخاذ رویکردی جامع در سبک زندگی ضروری است. داشتن یک برنامه غذایی سالم و متعادل، همراه با استراحت کافی، سنگ بنای این امر محسوب می‌شود. فعالیت بدنی منظم، نوشیدن میزان کافی آب و بهره‌مندی از نور طبیعی خورشید نیز نقش بسزایی در افزایش سطح انرژی و تنظیم ساعت بیولوژیک بدن ایفا می‌کنند. در صورت ابتلا به آلرژی های فصلی، مشورت با پزشک و استفاده از داروهای ضد آلرژی می‌تواند به کاهش علائم و بهبود کیفیت خواب کمک کند. تلاش برای داشتن 7 تا 8 ساعت خواب با کیفیت در طول شب، از بروز احساس خستگی در طول روز پیشگیری می‌نماید. همچنین، قرار گرفتن در معرض نور خورشید به مدت 15 تا 20 دقیقه، به افزایش سطح ویتامین D بدن کمک کرده و ریتم شبانه‌روزی را تنظیم می‌کند. در طول روز، مصرف آب کافی برای جلوگیری از دهیدراتاسیون و گنجاندن مواد غذایی سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی در رژیم غذایی توصیه می‌شود. پرهیز از غذاهای فرآوری شده و قندهای ساده نیز در حفظ سطح پایدار انرژی مؤثر است.
